Skip to main content

Clusterhoofdpijn: een buitengewoon hevige vorm van hoofdpijn

Hoe herkent u clusterhoofdpijn, wat zijn de oorzaken en wat zijn de behandelingsmogelijkheden? Lees hieronder verder.

Over clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn is een zeer ernstige vorm van aanvalsgewijze hoofdpijn. In Nederland hebben ongeveer 17.000 patiënten clusterhoofdpijn (zo’n 0,1 procent van de bevolking). Door de heftigheid van de hoofdpijn heeft clusterhoofdpijn, de bijnaam “suicidal headache”. In de medische wereld wordt clusterhoofdpijn ook wel Hortonse neuralgie genoemd.

Deze hoofdpijnsoort komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen en er bestaan twee verschillende vormen: episodische clusterhoofdpijn en chronische clusterhoofdpijn. Bij de episodische vorm komen de aanvallen in clusters van enkele weken tot maanden, waarna deze weer verdwijnen. Hier komt de naam clusterhoofdpijn vandaan. Bij de chronische variant zijn deze ‘rustperiodes’ er niet. Aanvallen kunnen dan dagelijks, het hele jaar door voorkomen.

Kenmerken clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn kan zich op verschillende manieren manifesteren. In de meest typische vorm wordt de hoofdpijn gekenmerkt door:

  • Aanvallen die om de dag tot 8 keer per dag optreden
  • Aanvallen die tussen 15 minuten en 3 uur duren
  • Heftige, eenzijdige pijn rond het oog of de slaap
  • Bijverschijnselen zoals:
    • rood, tranend of opgezwollen oog aan dezelfde kant als de pijn
    • verstopte neus of loopneus aan dezelfde kant als de pijn
    • zwetend voorhoofd en/of gelaat aan dezelfde kant als de pijn
    • gevoel van rusteloosheid of bewegingsdrang

Oorzaken van clusterhoofdpijn

De oorzaak van clusterhoofdpijn is ondanks veel medisch onderzoek niet bekend. Wel denkt men dat de tijden van de aanvallen iets te maken hebben met de biologische klok. Recent onderzoek laat veranderingen in bepaalde delen van de hersenen zien, de hypothalamus. Dit is het gebied in de hersenen dat de biologische klok regelt.

Verondersteld wordt dat er tijdens de aanvallen een te groot drukverschil optreedt tussen de aanvoerende en bloed afvoerende slagaders in het hoofd. Door de drukverschillen en de verwijding van bloedvaten zou druk op de zenuwen optreden, wat leidt tot pijn en de bijkomende verschijnselen van clusterhoofdpijn.

Een aanval kan alleen ‘uitgelokt’ worden in een aanvalsperiode. Alcoholhoudende dranken en bloedvat verwijdende medicijnen kunnen belangrijkste uitlokkers zijn van clusterhoofdpijn. Van voeding is niet bewezen dat dit clusterhoofdpijn kan uitlokken. Wanneer u vermoedt dat voeding een rol speelt kunt u een dagboek bijhouden van wat u eet en drinkt om te kijken of er inderdaad een relatie bestaat. Meestal blijkt deze echter op toeval te berusten.

Diagnose

Omdat het een zeldzame aandoening is, hebben patiënten vaak al een lang traject van diverse onderzoeken en behandelingen achter de rug voor de diagnose clusterhoofdpijn wordt gesteld.
Over het algemeen wordt de diagnose clusterhoofdpijn gesteld op basis van de typische symptomen die met clusterhoofdpijn gepaard gaan. De arts zal u naar de soort pijn, patroon van aanvallen (duur en frequentie), locatie van de hoofdpijn en begeleidende symptomen vragen. Daarnaast zal er een neurologisch onderzoek gedaan worden om te beoordelen of er een vernauwing van de pupil of afhangend ooglid is, wat ook tussen de aanvallen door kan blijven bestaan.
Ook moet worden onderzocht of er geen andere oorzaken kunnen zijn die hoofdpijn kunnen geven en zal daarom vaak een CT-of MR-scan verricht worden.

Behandeling

Clusterhoofdpijn is te behandelen met zowel behandelingen gericht op het verlichten van de aanval (aanvalsbehandeling) als met behandelingen gericht op het verminderen van het aantal aanvallen (preventieve behandeling). Als aanvalsbehandeling zijn sumatriptan injecties en inhalatie van zuivere zuurstof de meest effectieve mogelijkheden. Mogelijke preventieve behandelingen zijn onder andere verapamil en lithium.

Doe mee met onze onderzoeken

Niet alleen de generaties na u hebben baat bij gedegen medicijnonderzoek, ook voor u als patiënt zijn er voordelen. Tijdens het onderzoek krijgt u namelijk optimale begeleiding, wordt het ziektebeeld goed gemonitord en u kunt baat bij hebben bij de eventuele werking van het nieuwe medicijn. Met meer dan 10 jaar ervaring zijn we bij Bij Brain Research Center de expert in medicijnonderzoek bij hersenziekten. Ook naar clusterhoofdpijn doen wij onderzoek. Alleen door nieuwe medicijnen te testen in de praktijk kunnen we vaststellen of het medicijn werkt. Hiervoor zoeken wij deelnemers met de diagnose clusterhoofdpijn.

Onze clusterhoofdpijn onderzoeken

Filter

Clusterhoofdpijn

Chronicle

Een interventioneel open-labelonderzoek met vaste dosis en meervoudige toediening ter beoordeling van langetermijnbehandeling met eptinezumab bij patiënten met chronische clusterhoofdpijn

audienceMannen en vrouwen tussen de 18 en 75 jaar oud

levelChronische clusterhoofdpijn

duration60 weken

locationAmsterdam

Veelgestelde vragen

Ik gebruik al andere medicijnen, kan ik deze blijven slikken?

Ja, u blijft uw huidige medicijnen gebruiken. Na uw aanmelding kijken we goed naar uw huidige medicijngebruik. Als u veel (zware) medicijnen gebruikt, kan dat een reden zijn om u niet toe te laten tot een onderzoek, maar dat verschilt per onderzoek. In geen geval moet u uw huidige medicijngebruik opgeven.

Gaat de reguliere behandeling bij mijn huidige specialist (neuroloog/geriater) tijdens deelname aan medicijnonderzoek door? Of neemt Brain Research Center dit over?

De reguliere behandeling bij uw huidige specialist (neuroloog/geriater) gaat gedurende de periode van het onderzoek in principe door. Het Brain Research Center informeert uw specialist en huisarts over uw deelname. Tijdens het onderzoek zullen er op meerdere momenten controles uitgevoerd worden. Bij afwijkende uitslagen zal Brain Research Center, met uw toestemming, contact opnemen met uw huisarts of behandelend specialist. Ook mag uw huisarts of specialist bij wijzigingen in uw gezondheid laagdrempelig overleggen met één van onze onderzoeksartsen.

Zoekt Brain Research Center ook deelnemers zonder symptomen of zonder diagnose om deel te nemen aan medicijnonderzoek?

Brain Research Center doet voornamelijk onderzoek bij patiënten die reeds een diagnose hebben gehad, maar soms zijn er ook onderzoeken waarbij gezonde vrijwilligers gezocht worden. U kunt zich dus ook melden, als er geen diagnose gesteld is.

Kan ik vroegtijdig stoppen met het onderzoek of zijn daar voorwaarden aan verbonden?

Ja, stoppen kan te allen tijde. Hieraan zijn geen voorwaarden verbonden.

Brain Research Center heeft meerdere medicijnonderzoeken: kan ik zelf aangeven in welk onderzoek ik interesse heb?

Ja, op onze website kunt u lezen over de lopende onderzoeken. U kunt zelf een voorkeur voor een onderzoek aangeven: wilt u bijvoorbeeld liever deelnemen aan een kort onderzoek (bijvoorbeeld enkele maanden) of een lang onderzoek (bijvoorbeeld enkele jaren). Het Brain research center bepaalt onder andere aan de hand van uw medische voorgeschiedenis, leeftijd en huidig medicijngebruik of u geschikt bent voor het onderzoek van uw voorkeur. Per onderzoek gelden verschillende criteria en samen met de onderzoeksarts wordt gekeken naar de mogelijkheden. Deelname aan een onderzoek gaat vanzelfsprekend altijd in overleg.

Wat betekent deelnemen aan een onderzoek concreet?

Stappenplan bij deelname aan onderzoek:

  1. Aanmelden
    Aanmelden bij Brain Research Center.
  2. Telefonische intake en opvragen medische voorgeschiedenis
    U wordt gebeld voor een telefonische intake, krijgt informatie over Brain Research Center toegestuurd en ontvangt een formulier ter ondertekening om de medische voorgeschiedenis bij de behandelend arts op te vragen (deze geschiedenis is nodig om te bekijken of u in aanmerking komt voor onderzoek). Er wordt gevraagd of u een zogeheten studiepartner heeft. Vaak is dit uw partner, een broer of zus, zoon of dochter, buurman of buurvrouw: iemand die u goed kent en vragen kan beantwoorden over uw dagelijks functioneren. Deze persoon moet beschikbaar zijn om zo nu en dan mee te reizen naar afspraken bij Brain Research Center.
  3. Kennismakingsgesprek en een onderzoek kiezen
    Als Brain Research Center in uw medische voorgeschiedenis geen redenen ontdekt waarom u niet mee zou kunnen doen aan een onderzoek, dan wordt een kennismakingsgesprek van een half uur ingepland in het Brain Research Center met de pre-screeningsspecialist en onderzoeksarts. In dit gesprek wordt nader kennis gemaakt en worden de voorkeuren en verwachtingen wederzijds uitgesproken. Vervolgens krijgt u gedetailleerde informatie over een aantal medicijnonderzoeken mee naar huis, zodat u het thuis rustig kunt doorlezen en eventueel kunt bespreken met familie of vrienden. Vervolgens kiest u aan welk onderzoek u wilt deelnemen.
  4. Screening
    Tijdens de screening worden er allerlei onderzoeken gedaan om te bepalen of u aan het medicijnonderzoek kunt deelnemen. Soms omvat de keuring alleen een reeks vragen, soms zijn laboratoriumtesten noodzakelijk. Deze onderzoeken worden uiteraard altijd in overleg met en met toestemming van u uitgevoerd. Deze screening duurt anderhalf tot drie uur en verschilt per medicijnonderzoek. Op basis van de uitslagen wordt bepaald of u wel of niet kunt deelnemen aan het gekozen medicijnonderzoek. Als u voor het ene onderzoek niet in aanmerking komt omdat uw geheugen bijvoorbeeld nog te goed is, of juist net te zwak, kan het zijn dat u in aanmerking komt voor deelname aan een ander onderzoek. Elk onderzoek hanteert namelijk andere criteria voor deelname.
  5. Randomisatie
    Bij medicijnonderzoek krijgt een deel van de patiënten het bewuste medicijn toegediend. Het andere deel van de patiënten krijgt een placebo. Een placebo is een medicijn zonder werkzame stoffen. De patiënten worden door een computer willekeurig in een groep geplaatst. Zowel de patiënten als het Brain Research Center weten niet wie in welke groep is ingedeeld. Op deze manier kunnen de onderzoeksresultaten goed met elkaar vergeleken worden: presteert de groep die het echte middel krijgt hetzelfde, beter of slechter dan de placebogroep? Zodra het medicijnonderzoek door alle deelnemers is afgerond, krijgt u bericht over of u het werkend medicijn of het placebo heeft toegediend gekregen.
  6. Vervolgafspraken
    Als de screening goed doorlopen is, worden de vervolgafspraken ingepland. Het aantal afspraken en de duur van de afspraken verschilt per medicijnonderzoek. Gemiddeld komen patiënten 1 tot 2 keer per maand naar Brain Research Center voor een bezoek van een half uur tot enkele uren. Bij het kennismakingsgesprek ontvangt u hierover meer informatie, ook in de documentatie die u mee naar huis krijgt, staat hoe vaak u het Brain Research Center bezoek tijdens het onderzoek. Bij het plannen van de afspraken houden wij uiteraard zoveel mogelijk rekening met eventuele werktijden en vakantieplannen van u en uw partner, maar wij vragen ook flexibiliteit van uw kant.
  7. Na het onderzoek
    Als u het hele onderzoek doorlopen heeft, wordt gekeken naar de resultaten: Bent u stabiel gebleven, vooruit of juist achteruit gegaan? Vervolgens kunnen we samen besluiten om bijvoorbeeld nog een onderzoek te doorlopen of uw periode bij Brain Research Center af te sluiten.

Kan ik vaker deelnemen aan een onderzoek?

Ja, dat kan. Als u het hele onderzoek doorlopen heeft, wordt gekeken naar de resultaten: Bent u stabiel gebleven, vooruit of juist achteruit gegaan? Vervolgens kunnen we samen besluiten om bijvoorbeeld nog een onderzoek te doorlopen of uw periode bij het Brain Research Center af te sluiten.

Is er een financiële vergoeding voor patiënten?

Alle patiënten krijgen de reis- en parkeerkosten vanzelfsprekend vergoed. Ook wordt bij langere bezoeken voor lunch gezorgd. Een andere financiële vergoeding is er niet. U doet mee aan een klinisch medicijnonderzoek omdat de medicijnen u kans bieden op verbetering en omdat u toekomstige generaties wilt helpen aan een medicijn tegen hersenziekten. Een ander voordeel van deelname aan een onderzoek is dat uw ziektebeeld goed wordt gemonitord en u tijdens het onderzoek goede begeleiding en ondersteuning krijgt van professionals.

Wat betekent randomisatie?

Bij sommige klinisch medicijnonderzoeken krijgt een deel van de patiënten het bewuste medicijn toegediend. Het andere deel van de patiënten krijgt een placebo. Een placebo is een medicijn zonder werkzame stoffen. De patiënten worden door een computer willekeurig in een groep geplaatst. Zowel de patiënten als de artsen weten niet wie in welke groep is ingedeeld. Er zijn echter ook medicijnonderzoeken waar geen gebruik wordt gemaakt van een placebo, daar krijgen alle patiënten het onderzoeksmiddel.

Wat betekent blindering?

Een computer plaatst de patiënten willekeurig in een groep. De ene groep krijgt het bewuste medicijn toegediend, de andere groep krijgt een placebo. Een placebo is een medicijn zonder werkzame stoffen. Niemand die bij het onderzoek betrokken is, weet in welke groep u zit. Dat noemen we blindering.

Hoe zien de medicijnen eruit?

De onderzoeksmedicatie bestaat voor het grootste deel uit tabletten. Deze kunt u thuis dagelijks innemen. Afhankelijk van het medicijnonderzoek kan de medicatie ook om de paar weken via een injectie toegediend worden of per infuus. Dit gebeurt in het Brain Research Center onder begeleiding van de arts.

Heb ik altijd kans om een placebo te krijgen?

Bij de meeste medicijnonderzoeken is er inderdaad sprake van een werkzaam en niet-werkzaam (placebo) medicijn. Het Brain Research Center heeft geen zeggenschap in de toewijzing van de middelen: dit gebeurt automatisch en het Brain Research Center krijgt die informatie ook niet door. Alleen bij acute spoedgevallen kan het Brain Research Center deze informatie opvragen. Er zijn ook een aantal medicijnonderzoeken die met alleen werkzame stoffen werken. Bij een kennismakingsgesprek kan de onderzoeksarts u hierover inlichten.

Wordt het eigen risico van mijn zorgverzekering aangesproken als ik meedoe aan een onderzoek van het Brain research center?

Nee, de behandelingen bij het Brain research center gaan buiten de ziektekostenverzekering om. U hoeft zich dus geen zorgen te maken over eventueel verbruik van eigen risico. Voor elk medicijnonderzoek is een eigen verzekering afgesloten voor alle deelnemers. Heeft u daar vragen over, stel ze dan bij de telefonische intake of bij het kennismakingsgesprek. Houd er rekening mee dat andere zaken, zoals bijvoorbeeld controles bij uw eigen specialist (buiten het Brain research center) wel via uw eigen ziektekostenverzekering gaan.

Wilt u meer weten of
meedoen?