Hoe herkent u clusterhoofdpijn, wat zijn de oorzaken en wat zijn de behandelingsmogelijkheden? Lees hieronder verder.
Clusterhoofdpijn: een buitengewoon hevige vorm van hoofdpijn
Over clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn is een zeer ernstige vorm van aanvalsgewijze hoofdpijn. In Nederland hebben ongeveer 17.000 patiënten clusterhoofdpijn (zo’n 0,1 procent van de bevolking). Door de heftigheid van de hoofdpijn heeft clusterhoofdpijn, de bijnaam “suicidal headache”. In de medische wereld wordt clusterhoofdpijn ook wel Hortonse neuralgie genoemd.
Deze hoofdpijnsoort komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen en er bestaan twee verschillende vormen: episodische clusterhoofdpijn en chronische clusterhoofdpijn. Bij de episodische vorm komen de aanvallen in clusters van enkele weken tot maanden, waarna deze weer verdwijnen. Hier komt de naam clusterhoofdpijn vandaan. Bij de chronische variant zijn deze ‘rustperiodes’ er niet. Aanvallen kunnen dan dagelijks, het hele jaar door voorkomen.
Kenmerken clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn kan zich op verschillende manieren manifesteren. In de meest typische vorm wordt de hoofdpijn gekenmerkt door:
- Aanvallen die om de dag tot 8 keer per dag optreden
- Aanvallen die tussen 15 minuten en 3 uur duren
- Heftige, eenzijdige pijn rond het oog of de slaap
- Bijverschijnselen zoals:
- rood, tranend of opgezwollen oog aan dezelfde kant als de pijn
- verstopte neus of loopneus aan dezelfde kant als de pijn
- zwetend voorhoofd en/of gelaat aan dezelfde kant als de pijn
- gevoel van rusteloosheid of bewegingsdrang
Oorzaken van clusterhoofdpijn
De oorzaak van clusterhoofdpijn is ondanks veel medisch onderzoek niet bekend. Wel denkt men dat de tijden van de aanvallen iets te maken hebben met de biologische klok. Recent onderzoek laat veranderingen in bepaalde delen van de hersenen zien, de hypothalamus. Dit is het gebied in de hersenen dat de biologische klok regelt.
Verondersteld wordt dat er tijdens de aanvallen een te groot drukverschil optreedt tussen de aanvoerende en bloed afvoerende slagaders in het hoofd. Door de drukverschillen en de verwijding van bloedvaten zou druk op de zenuwen optreden, wat leidt tot pijn en de bijkomende verschijnselen van clusterhoofdpijn.
Een aanval kan alleen ‘uitgelokt’ worden in een aanvalsperiode. Alcoholhoudende dranken en bloedvat verwijdende medicijnen kunnen belangrijkste uitlokkers zijn van clusterhoofdpijn. Van voeding is niet bewezen dat dit clusterhoofdpijn kan uitlokken. Wanneer u vermoedt dat voeding een rol speelt kunt u een dagboek bijhouden van wat u eet en drinkt om te kijken of er inderdaad een relatie bestaat. Meestal blijkt deze echter op toeval te berusten.
Diagnose
Omdat het een zeldzame aandoening is, hebben patiënten vaak al een lang traject van diverse onderzoeken en behandelingen achter de rug voor de diagnose clusterhoofdpijn wordt gesteld.
Over het algemeen wordt de diagnose clusterhoofdpijn gesteld op basis van de typische symptomen die met clusterhoofdpijn gepaard gaan. De arts zal u naar de soort pijn, patroon van aanvallen (duur en frequentie), locatie van de hoofdpijn en begeleidende symptomen vragen. Daarnaast zal er een neurologisch onderzoek gedaan worden om te beoordelen of er een vernauwing van de pupil of afhangend ooglid is, wat ook tussen de aanvallen door kan blijven bestaan.
Ook moet worden onderzocht of er geen andere oorzaken kunnen zijn die hoofdpijn kunnen geven en zal daarom vaak een CT-of MR-scan verricht worden.
Behandeling
Clusterhoofdpijn is te behandelen met zowel behandelingen gericht op het verlichten van de aanval (aanvalsbehandeling) als met behandelingen gericht op het verminderen van het aantal aanvallen (preventieve behandeling). Als aanvalsbehandeling zijn sumatriptan injecties en inhalatie van zuivere zuurstof de meest effectieve mogelijkheden. Mogelijke preventieve behandelingen zijn onder andere verapamil en lithium.
Doe mee met onze onderzoeken
Niet alleen de generaties na u hebben baat bij gedegen medicijnonderzoek, ook voor u als patiënt zijn er voordelen. Tijdens het onderzoek krijgt u namelijk optimale begeleiding, wordt het ziektebeeld goed gemonitord en u kunt baat bij hebben bij de eventuele werking van het nieuwe medicijn. Met meer dan 10 jaar ervaring zijn we bij Bij Brain Research Center de expert in medicijnonderzoek bij hersenziekten. Ook naar clusterhoofdpijn doen wij onderzoek. Alleen door nieuwe medicijnen te testen in de praktijk kunnen we vaststellen of het medicijn werkt. Hiervoor zoeken wij deelnemers met de diagnose clusterhoofdpijn.